Ang 44 post 3

0
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 3
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 3

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 3

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 3
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 3

ਇਕੋ ਦਿਸੈ ਸਜਣੋ ਇਕੋ ਭਾਈ ਮੀਤੁ ॥
Eiko Dhisai Sajano Eiko Bhaaee Meeth ||
इको दिसै सजणो इको भाई मीतु ॥
The One appears to be my Companion; the One is my Brother
and Friend.

ਇਕਸੈ ਦੀ ਸਾਮਗਰੀ ਇਕਸੈ ਦੀ ਹੈ ਰੀਤਿ ॥
Eikasai Dhee Saamagaree Eikasai Dhee Hai Reeth ||
इकसै दी सामगरी इकसै दी है रीति ॥
The elements and the components are all made by the One; they
are held in their order by the One.
ਸਿਰੀਰਾਗੁ (ਮਃ ੫) (੭੫) ੪:੨ – ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ : ਅੰਗ ੪੪ ਪੰ. ੨
Sri Raag Guru Arjan Dev

Ang 44 post 2

0
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 2
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 2

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 2

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 2
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 2

ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਵਸਗਤਿ ਸਾਹਿਬੈ ਆਪੇ ਕਰਣ ਕਰੇਵ ॥
Sabh Kishh Vasagath Saahibai Aapae Karan Karaev ||
सभु किछु वसगति साहिबै आपे करण करेव ॥
Everything is in the Hands of our Lord and Master; He Himself is
the Doer of deeds.

ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ਮਨਸਾ ਸਭ ਪੂਰੇਵ ॥੩॥
Sathigur Kai Balihaaranai Manasaa Sabh Pooraev ||3||
सतिगुर कै बलिहारणै मनसा सभ पूरेव ॥३॥
I am a sacrifice to the True Guru, who fulfills all hopes and
desires. ||3||
ਸਿਰੀਰਾਗੁ (ਮਃ ੫) (੭੫) ੩:੪ – ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ : ਅੰਗ ੪੪ ਪੰ. ੨
Sri Raag Guru Arjan Dev

Ang 44 post 1

0
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 1
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 1

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 1

Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 1
Sri Guru Granth Sahib Ji Arth Ang 44 post 1

ਸੇਵਾ ਮੰਗੈ ਸੇਵਕੋ ਲਾਈਆਂ ਅਪੁਨੀ ਸੇਵ ॥
Saevaa Mangai Saevako Laaeeaaan Apunee Saev ||
सेवा मंगै सेवको लाईआं अपुनी सेव ॥
Your servant begs to serve those who are enjoined to Your service.

ਸਾਧੂ ਸੰਗੁ ਮਸਕਤੇ ਤੂਠੈ ਪਾਵਾ ਦੇਵ ॥
Saadhhoo Sang Masakathae Thoothai Paavaa Dhaev ||
साधू संगु मसकते तूठै पावा देव ॥
The opportunity to work hard serving the Saadh Sangat is
obtained, when the Divine Lord is pleased.
ਸਿਰੀਰਾਗੁ (ਮਃ ੫) (੭੫) ੩:੨ – ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ : ਅੰਗ ੪੪ ਪੰ. ੧
Sri Raag Guru Arjan Dev

Saakhi – Guru Gobind Singh Ji Ate Pehredar Sikh

0
Saakhi - Guru Gobind Singh Ji Ate Pehredar Sikh

Saakhi – Guru Gobind Singh Ji Ate Pehredar SikhSaakhi - Guru Gobind Singh Ji Ate Pehredar Sikh

साखी को हिंदी में पढ़ें 

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸਿੱਖ

ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਸ਼ਾਮ ਪਈ ਜਦ ਆਪਣੇ ਅਰਾਮ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਬਿਰਾਜਦੇ ਸਨ। ਪੰਜ ਜਾਂ ਦਸ ਸਿੰਘ ਦਿਨ-ਰਾਤ, ਹਰ-ਵੇਲੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰੇ ਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਕ ਦਿਨ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਲਾਗਲੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਗਏ। ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਮਾਸ਼ੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਪਈ। ਕੁੱਝ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਅਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਪਾਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਅਰਾਮ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਭੱਜ ਕੇ ਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖ ਆਈਏ। ਦੂਸਰੇ ਸਿੰਘ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ੱਕ ਚਲੇ ਜਾਵੋ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ।

ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਆਪਸੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਉਪ੍ਰੰਤ ਕੁਝ ਸਿੰਘ ਪਹਿਰੇ ‘ਚੋਂ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰ ਹੋ ਨੇੜਲੇ ਨਗਰ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਹ ਸਿੰਘ ਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਮਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਲ ਰਿਹਾ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪਛਤਾਵਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪਹਿਰੇ ਨਾਲੋਂ ਪੁਤਲੀਆਂ ਦੇ ਤਮਾਸ਼ੇ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ। ਜੇ ਸਾਡੇ ਪਿੱਛੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਜਾਗ ਪਏ, ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਕੀ ਮੂੰਹ ਦੇਵਾਂਗੇ? ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਵੀ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਜੋਗੇ ਨਹੀਂ ਰਹਾਂਗੇ। ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਦੇ, ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪਛਤਾਵਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਯਾਦ (ਹਜ਼ੂਰੀ) ਬਣੀ ਰਹੀ।

ਇਧਰ ਪਿੱਛੇ ਜੋ ਸਿੰਘ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਪਹਿਰੇ ਤੇ ਸਨ, ਉਹ ਸਰੀਰ ਕਰਕੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਪਰ ਮਨ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਦੇ ਤਮਾਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖ ਆਉਂਦੇ। ਜਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਮਾਸ਼ੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਪੈਂਦੀ ਮਨ ਗੁਰੂ ਹਜ਼ੂਰੀ ‘ਚੋਂ ਨਿਕਲਕੇ ਤਮਾਸ਼ੇ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਲੋਚਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਧਰੋਂ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ ਵੀ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖ ਵਾਹੋ-ਦਾਹੀ ਪਛਤਾਵਾ ਕਰਦੇ, ਗੁਰੂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜ ਗਏ।

ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਦੀਵਾਨ ਸੱਜਿਆ, ਰਾਤ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘ ਵੀ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਉੱਚੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਹਾਜ਼ਰ-ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ, ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ-ਹਾਜ਼ਰ” ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਹੋਏ ਬਚਨ ਸੰਗਤ ਸਮਝ ਨਾ ਪਾਈ। ਸੰਗਤ ਵਿੱਚੋ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਮਜ਼ ਭਰੇ ਗੁਹਝ ਬਚਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪੁੱਛਿਆ।

ਅੰਤਰਯਾਮੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਰਾਤ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਵਿਥਿਆ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਕਿ ਜੋ ਰਾਤ ਕਠ-ਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਭਾਵੇਂ ਕਠ-ਪੁਤਲੀਆਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨ ਸਾਡੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਜੋ ਸਿੱਖ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਉਹ ਸਰੀਰ ਕਰਕੇ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਤਮਾਸ਼ੇ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦਾ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਨਾਲੋਂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਜਿਆਦਾ ਮਹਾਨਤਾ ਹੈ।

ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਨਮਾਜ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ ਸ੍ਰਵਣ ਕਰਾਈ। ਅਤੇ ਕਿਹਾ, ਸਿੱਖੋ! ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਨਾਲੋਂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਮਹਾਨਤਾ ਦੇ ਕੇ ਕਾਜ਼ੀ ਤੇ ਨਵਾਬ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਨਾਲੋਂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਉਹ ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਬੰਦਗੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਆਪਾਂ ਖੁਦਾ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੋ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਸਲਾਹ ਦੇ ਬੋਲ ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ; ਜੇ ਸਾਡੀ ਸੁਰਤ ਉਹਨਾਂ ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ, ਧਿਆਨ ਮਗਨ ਹੋ ਕੇ ਸੁਣ ਰਹੀ ਹੈ ਤਦ ਉਹ ਬੰਦਗੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ। ਜੇ ਸੁਰਤ ਇਬਾਦਤ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਭਟਕਦੀ ਹੈ, ਐਸੀ ਬੰਦਗੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਕੇਵਲ ਤੋਤਾ ਰਟਨੀ ਹੀ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ- ਅਸੀਂ ਜਦ ਵੀ ਗੁਰੂ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾਈਏ ਉਥੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਰੂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਗੁਰੂ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ। ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ, ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨ, ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਤੇ ਸੁਣਨ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨ ਇਕਾਗਰ ਚੀਤ ਹੋ ਕੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਤੇ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਮਿਲਤ ਕਰਕੇ ਪੂਰਨ ਲਾਹਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ।

Waheguru Ji Ka Khalsa Waheguru Ji Ki Fateh
– Bhull Chukk Baksh Deni Ji –

Saakhi – Guru Gobind Singh Ji Or Pehredar Sikh

0
Saakhi - Guru Gobind Singh Ji Or Pehredar Sikh

Saakhi – Guru Gobind Singh Ji Or Pehredar SikhSaakhi - Guru Gobind Singh Ji Or Pehredar Sikh

ਇਹ ਸਾਖੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੋ ਜੀ

गुरु गोबिंद सिंह जी और पहरेदार सिक्ख

कलगीधर जी जब शाम को अपने आराम स्थान पर बिराजते थे। पाँच या दस सिक्ख दिन-रात, हर-समय सतगुरु जी की सेवा में पहरे पर हाजिर (उपस्थित) रहते थे। एक दिन आनंदपुर साहब के नजदीक के गाँव में पुतलियों का तमाशा होना था। बहुत लोग यह तमाशा देखने गए। गुरू महाराज जी के शरीर पर पहरा देने वाले सिक्खों के कानों में भी तमाशे की आवाज पड़ी। कुछ सिक्खों ने सलाह की कि सतगुरू जी आराम कर रहे हैं, क्यों न हम सतगुरू के आराम करते-करते भाग कर पुतलियों का तमाशा देख आऐं। दूसरे सिंह कहने लगे कि आपको जाना है तो बेशक चले जाओ पर हम गुरू महाराज जी का पहरा छोड़ कर नहीं जा सकते।

कुछ समय आपसी विचार-विमर्श के बाद कुछ सिक्ख पहरे में से गैर हाजिर हो, पास के नगर कठपुतलियों का तमाशा देखने चले गए। वे सिक्ख पुतलियों का तमाशा तो आँखों के साथ देखते रहे परन्तु मन का ध्यान सतगुरू जी की तरफ ही रहा और साथ ही मन में पश्चाताप बना रहा कि हमने गलती की, सतगुरू जी के पहरे की अपेक्षा पुतलियों के तमाशे को तरजीह (पहल) दी है। अगर हमारे पीछे से सतगुरू जी जाग गयेे तो हम गुरू साहब जी को क्या मुँह दिखाएंगें ? हम कुछ भी जवाब देने लायक नहीं रहेंगे। तमाशा देखते, सारा समय मन में पश्चाताप और गुरू की याद (हज़ूरी) बनी रही।

वहीं जो सिक्ख सतगुरू जी के पहरे पर रुके थे, वे शारीरिक रूप से तो गुरू हज़ूरी में पहरा दे रहे थे परन्तु उनका मन और ध्यान कठपुतलियों के तमाशे में ही रहा कि अगर हम भी चले जाते तो तमाशा देख आते। जब भी उनके कानों में तमाशे की आवाज पड़ती मन गुरू हज़ूरी से निकल तमाशे की तरफ चला जाता। उनका मन सारा समय तमाशा देखने को लालायित रहा। वहीं तमाशा देखने वाले सिक्ख भी तमाशा देखने के बाद पश्चाताप में बदहवास जल्दी जल्दी, गुरू हज़ूरी में पहुंच गए।

दिन चढ़ा सतगुरू जी के दीवान सजे, रात वाले सिक्ख भी दीवान में हाजरी भर रहे थे। सतगुरु ऊँची आवाज में कहा कि ‘हाजिर-गैर हाजिर, गैर हाजिर-हाजिर’ सतगुरू द्वारा कहे गये यह वचन संगत समझ नहीं पाई। संगत में से कुछ सिक्खों ने विनती कर सतगुरू जी को इन वचनों के रहस्य के बारे में पूछा।

अंतरयामी सतगुरू जी ने रात वाले सिक्खों की पूरी कहानी संगत को सुनाई कि जो रात कठ-पुतलियों का तमाशा देखने गए थे। उनके शरीर की आँखें चाहे कठ-पुतलियों का तमाशा देख रही थीं लेकिन उन सिक्खों का मन हमारी हज़ूरी में थी। जो सिक्ख हमारे शरीर का पहरा दे रहे थे वे शारीरिक रूप से तो हमारी हाजिरी में थे परन्तु उनका मन तमाशे की हाजरी भर रहा था। गुरू दर में हाजरी की अपेक्षा हज़ूरी (याद) की ज्यादा महानता है।

सतगुरु कलगीधर जी ने संगत को संबोधन करते हुए गुरू नानक पातशाह जी की नमाज वाली साखी सुनाई और कहा, सिक्खो ! गुरू नानक पातशाह जी ने भी हाजरी की अपेक्षा हज़ूरी को ज्यादा महानता दे कर काजी और नवाब को हाजरी की अपेक्षा हज़ूरी में नमाज अदा करने का उपदेश दिया था।

वाहिगुरू को वही बंदगी स्वीकार है, जब हम खुदा की इबादत करते हुए जो मुँह से जो प्रभु की तारीफ (गुणगान) के बोल बोलते हैं ; अगर हमारी चेतना उन शब्दों को, प्रभु तारीफ के शब्दों को, ध्यान मगन हो कर सुन रही है तब वह बंदगी स्वीकृत है। अगर चेतना इबादत करते समय किसी दूसरी और भटकती है, ऐसी बंदगी प्रभु के दर पर स्वीकृत नहीं, वह केवल तोता रटन ही है।

शिक्षा – हम जब भी गुरू हाजरी में जाऐं वहां शरीर की हाजरी के साथ मन को भी गुरू हज़ूरी में रख कर गुरू ख़ुशी प्राप्त करें। सिमरन करने, वाणी पढऩे, कीर्तन करने और सुनते समय सावधान एकाग्र चित्त हो कर हाजरी और हज़ूरी दोनों को सम्मलित करके पूर्ण लाभ प्राप्त करें।

Waheguru Ji Ka Khalsa Waheguru Ji Ki Fateh
– Bhull Chukk Baksh Deni Ji –

Saakhi – Bhai Mardana Da Sawaal Ate Salas Rai Johari

Saakhi - Bhai Mardana Da Sawaal Ate Salas Rai Johari

Saakhi – Bhai Mardana Da Sawaal Ate Salas Rai JohariSaakhi - Bhai Mardana Da Sawaal Ate Salas Rai Johari

यह साखी हिन्दी में पढ़ें

ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਦਾ ਸਵਾਲ ਅਤੇ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਜੌਹਰੀ

ਜਗਤ ਜਲੰਧੇ ਨੂੰ ਤਾਰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀ ਬਾਲੇ ਅਤੇ ਮਰਦਾਨੇ ਨਾਲ ਪਟਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾ ਡੇਰਾ ਕੀਤਾ। ਮਰਦਾਨੇ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅੱਗੇ ਸ਼ੰਕਾ ਪ੍ਰਕਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੁੱਛਿਆ, ਸਭ ਸੰਤ, ਸਭ ਗ੍ਰੰਥ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਨੂੰ ਅਮੋਲਕ ਰਤਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ਅਮੋਲਕ ਦਾਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਓਂ ਗਵਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਨਾਮ ਜਪ ਕੇ ਸਫਲਾ ਕਿਓ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ? ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ! ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਤਾਂ ਅਮੋਲਕ ਰਤਨ ਹੈ, ਪਰ ਕਦਰ ਨਹੀਂ. ਤੂੰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਰ ਲੈ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਕ ਕੀਮਤੀ ਲਾਲ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਹ ਤੇ ਕੀਮਤ ਪਵਾ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸੀਂ। ਗੁਰੂ ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਓਸ ਲਾਲ ਨੂੰ ਵਿਖਾ, ਮੁੱਲ ਪਵਾਉਣ ਲੱਗੇ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਸਦਾ ਮੁੱਲ ਦੋ ਮੂਲੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੇਰ ਮਿਠਾਈ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੋ ਗਜ ਕਪੜਾ ਮੁੱਲ ਪਾਇਆ। ਫਿਰ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾਂ ਜੋਹਰੀ ਬਾਜਾਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦਸ ਰੁੱਪਏ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੌ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੋ ਸੌ ਰੁੱਪਏ ਕੀਮਤ ਦੱਸੀ। ਅੰਤ ਨੂੰ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਸਾਲਸ ਰਾਇ  ਜੌਹਰੀ ਨੇ ਇਹ ਲਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਈ! ਤੇਰਾ ਲਾਲ ਅਮੋਲਕ ਹੈ। ਕਰੋੜ ਰੁੱਪਯਾ ਭੀ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਕਹਿਣੀ ਥੋੜੀ ਹੈ। ਮੈ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ ਤੁਸੀਂ ਸੌ ਰੁੱਪਯਾ ਇਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਬੂਲ ਕਰੋ।

ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਸੌ ਰੁੱਪਯਾ ਲੈ ਗੁਰੂ ਚਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਜਿਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਹੁਣ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਤੱਸਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਮਨੁੱਖਾ ਦੇਹ ਇਸ ਲਾਲ ਵਾਂਗੂ ਹੀ ਅਮੋਲਕ ਹੈ ਪਰ ਕਦਰ ਕੋਈ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਜਿਹਾ ਜੌਹਰੀ ਹੀ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਬਾਕੀ ਤੁਛ ਤੁਛ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਵਾ ਛਡਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੂੰ ਜਾਹ ਅਤੇ ਇਹ ਸੌ ਰੁੱਪਯਾ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਦੇ ਆਓ।

ਜਦੋਂ ਮਰਦਾਨਾ ਮੋੜਨ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੌਹਰੀ ਨੇ ਲੈਣ ਤੋ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਮਾਇਆ ਲਾਲ ਦੇ ਨਜ਼ਰ ਕੀਤੀ ਸੀ ਹੁਣ ਮੈ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜੀ ਮੇਰਾ ਮਾਲਕ ਵੀ ਭੀ ਨਹੀ ਲੈਂਦਾ। ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਬਿਨਾ ਰੁੱਪਏ ਮੋੜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲ ਆ ਗਏ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੁੜ ਜਾ ਕੇ ਰੁੱਪਏ ਵਾਪਸ ਕਰਕੇ ਆਓ। ਇਹ ਰੁੱਪਏ ਨਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਰਖਣ ਅਤੇ ਨਾ ਸਾਲਸ ਰਾਇ। ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਵਿਚ੍ਹੋ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਿੰਨ ਗੇੜੇ ਲਾਏ।

ਅਖੀਰ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਓਹ ਕੋਈ ਪੂਰਨ ਪੁਰਖ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੁੱਪਯੇ ਦਾ ਲਾਲਚ ਨਹੀਂ। ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਨੇ ਸੌ ਰੁੱਪਯੇ ਲੈ ਲਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੇਵਕ ਅਧਰੱਕੇ ਅਰੋੜੇ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਕੁਛ ਮਿਠਾਈ ਚੁਕਵਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹਾਜਿਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਈ ਏਹ ਤਾਂ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ ਪਰਪੱਕ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਯਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰ ਨੇ ਅਕਲ ਬਕਸ਼ੀ ਹੈ ਓਹ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾ ਦੇਹ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਬਾਕੀ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਮ ਦੰਡ ਸਹਾਰਦੇ ਹਨ, ਪਛਤੋਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਗਿਆਨ ਬਿਨਾਂ ਮਨੁੱਖ ਪਸ਼ੁ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। 

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਬਿਨਤੀ ਕਰ ਅਪਨੀ ਧਰਮਸ਼ਾਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਇਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਚਾਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਦੀ ਧਰਮਸ਼ਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਨਿਹਾਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਜਦੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਐਥੋ ਚਲਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਾਂਗੇ ? ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਾ ਜਾਓ ? ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਅਧਰੱਕੇ ਨੂੰ ਮੰਜੀ ਬਖਸ਼ੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਨੇ ਅਪਨੀ ਅਮੀਰੀ ਨੂੰ ਨਾ ਚਿਤਾਰਦੇ ਹੋਏ ਅਪਨੇ ਸੇਵਕ ਅਧਰੱਕੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਭੇਟਾ ਧਰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਜਦ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਨੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਅਰਜ਼ ਕੀਤੀ, ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਫੇਰ ਵੀ ਦਰਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ ? ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨ ਹਨ। ਪਟਨੇ ਨੂੰ ਵਰ ਬਖਸ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਹਾ ਏਥੇ ਭੀ ਸਤਪੁਰਖ (ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ) ਪ੍ਰਗਟੇਗਾ। ਏਸੇ ਸਾਲਸ ਰਾਇ ਦੀ ਸੰਤਾਨ ਵਿਚ੍ਹੋ ਫਤੇ ਚੰਦ ਮੈਣੀ ਖਤ੍ਰੀ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਪਰਮ ਭਗਤ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਾ ਕੇ ਖੇਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

ਸਿੱਖਿਆ – ਸਾਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਂ ਫਸਦੇ ਹੋਏ ਨਾਮ ਜਪ ਕੇ ਅਮੋਲਕ ਮੰਨੁਖਾ ਜਨਮ ਸਫਲਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਪਨੇ ਝੂਠੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਗੁਰੁਮੁਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Waheguru Ji Ka Khalsa Waheguru Ji Ki Fateh
– Bhull Chukk Baksh Deni Ji –